TÜM ORMANCILIK İŞLERİNİZDE FİYAT TEKLİFİ İÇİN WHATSAPP
Orman bilirkişiliği, orman ve orman kaynaklarıyla ilgili hukuki uyuşmazlıklarda, mahkemelerin veya savcılıkların ihtiyaç duyduğu özel ve teknik bilginin, uzman kişiler tarafından bir rapor halinde sunulması sürecidir. Hukuki bir konunun çözüme kavuşturulabilmesi için hâkimin veya savcının uzmanlık alanı dışında kalan ormancılık bilgisi gerektiğinde, bu alanda yetkinliği kanıtlanmış kişilerin görüşüne başvurulur. Bu kişiler "orman bilirkişisi" veya daha genel bir tabirle "orman mühendisi bilirkişi" olarak adlandırılır.
Bilirkişi, kelime anlamıyla "belli bir konudan çok iyi anlayan ve bir anlaşmazlığı çözümlemek için kendisine başvurulan kimse" demektir. Orman bilirkişisi de bu tanım çerçevesinde, adaletin ormanla ilgili konularda doğru ve adil bir karar vermesine yardımcı olan teknik danışmandır.
Orman Bilirkişisinin Görev Alanı Nedir? Hangi Davalara Bakar?
Ormancılık, kendine has kanunları, yönetmelikleri ve teknik detayları olan karmaşık bir disiplindir. Bu nedenle, bir orman bilirkişisinin uzmanlığına çok geniş bir yelpazedeki dava ve soruşturmalarda ihtiyaç duyulur. Başlıca görev alanları şunlardır:
Orman Kadastrosu ve Sınır Uyuşmazlıkları: En sık karşılaşılan dava türlerinden biridir. Hazine arazileri, özel mülkler ve orman alanları arasındaki sınırların tespiti, 2/B (orman vasfını yitirmiş araziler) uygulamalarından kaynaklanan anlaşmazlıklar ve tapu ile orman kadastrosu arasındaki çelişkilerin giderilmesinde bilirkişinin raporu kritik rol oynar.
Orman Suçları ve Kaçakçılık:
Kaçak Ağaç Kesme (Usulsüz Kesim): Kesilen ağaçların yeri, cinsi, miktarı (hacmi), yaşı ve devletin uğradığı zararın parasal değerinin hesaplanması.
Orman Yangınları: Yangının çıkış nedeninin araştırılması (ihmal, kasıt vb.), yanan alanın büyüklüğü, zarar gören orman emvalinin değeri ve ekolojik zararın tespiti.
Orman Alanlarının İşgali ve Faydalanma: Orman arazisine izinsiz yapılaşma (ev, ahır, çit vb.), tarla açma gibi suçlarda işgal edilen alanın tespiti ve ormana verilen zararın belirlenmesi.
Kamulaştırma ve Değer Tespiti: Otoyol, enerji nakil hattı, baraj gibi kamu projeleri nedeniyle kamulaştırılan özel ormanların veya orman arazisi üzerindeki ağaçların değerinin (arazi ve üzerindeki servetin kıymet takdiri) belirlenmesi.
Ağaç Rölövesi ve Mülkiyet Anlaşmazlıkları: Tapulu arazilerdeki ağaçların kesimiyle ilgili uyuşmazlıklarda, ağaçların türü, değeri ve kesimin yasalara uygun olup olmadığının tespiti.
Tazminat Davaları: Bir kişinin veya kurumun eylemi sonucu ormanlık alanda veya özel mülkteki ağaçlarda meydana gelen zararın (örneğin trafik kazası sonucu devrilen ağaçlar) maliyetinin hesaplanması.
İdari Davalar: Orman İdaresi'nin yaptığı işlemlerin (izin, tahsis, kesim vb.) hukuka ve tekniğe uygun olup olmadığına dair açılan davalarda görüş bildirme.
Kimler Orman Bilirkişisi Olabilir? Başvuru ve Şartlar
Orman bilirkişisi olmak için belirli bir eğitim ve yetkinlik seviyesine sahip olmak gerekir. Türkiye'de bu süreç, Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) ve Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) ile ilgili yönetmelikler çerçevesinde yürütülür.
Temel Şartlar:
Eğitim: Üniversitelerin Orman Mühendisliği veya Orman Endüstri Mühendisliği lisans programlarından mezun olmak.
Mesleki Deneyim: Bilirkişilik yapacağı alanda en az 5 yıl fiili mesleki deneyime sahip olmak. Bu, sadece mezun olmanın yeterli olmadığı, sahada veya ilgili alanda tecrübe kazanmanın zorunlu olduğu anlamına gelir.
Bilirkişilik Temel Eğitimi: Adalet Bakanlığı tarafından belirlenen eğitim kuruluşlarından "Bilirkişilik Temel Eğitimi"ni başarıyla tamamlayıp sertifika almak.
Meslek Odası Kaydı: TMMOB Orman Mühendisleri Odası'na kayıtlı olmak ve mesleği icra etmeye engel bir disiplin cezası almamış olmak.
Adli Sicil Kaydı: Türk Ceza Kanunu'nda belirtilen belirli suçlardan mahkum olmamak.
Başvuru Süreci:
Bu şartları sağlayan adaylar, her yıl Adalet Bakanlığı Bilirkişilik Daire Başkanlığı tarafından belirlenen takvimde, ikamet ettikleri veya mesleki faaliyetlerini yürüttükleri yerdeki Adli Yargı İlk Derece Mahkemesi Adalet Komisyonu Başkanlığı'na e-Devlet üzerinden başvururlar.
Başvurusu kabul edilen bilirkişiler, komisyon başkanlığında yemin ederek ilgili ilin Bilirkişilik Bölge Kurulu listesine kaydedilir ve o adli yıl boyunca görev yapabilirler.
Bilirkişi Raporu Nasıl Hazırlanır ve Niteliği Nedir?
Mahkeme tarafından bir dosyada görevlendirilen orman bilirkişisi, dava dosyasını inceler ve genellikle keşif kararı alınmışsa davacı, davalı ve taraf avukatlarıyla birlikte uyuşmazlığın yaşandığı araziye gider.
Keşif ve İnceleme Sırasında:
GPS, ölçüm aletleri ve diğer teknik ekipmanları kullanarak yerinde ölçümler yapar.
Orman haritalarını, tapu kayıtlarını, hava fotoğraflarını ve amenajman planlarını inceler.
Ağaçların türünü, yaşını, çapını, boyunu ve hacmini hesaplar.
Uyuşmazlık konusunu teknik ve bilimsel verilerle analiz eder.
Tüm bu incelemelerin sonunda, bilirkişi objektif, tarafsız ve gerekçeli bir rapor hazırlar. Bu raporda, kendisine sorulan teknik soruları net bir şekilde yanıtlar ve vardığı sonuçları bilimsel dayanaklarıyla birlikte mahkemeye sunar.
Önemli Not: Bilirkişi raporu, hâkim için bir delil niteliğindedir ancak bağlayıcı değildir. Hâkim, bilirkişinin görüşüne uymak zorunda değildir. Ancak raporun teknik yeterliliği, tarafsızlığı ve dosyadaki diğer delillerle uyumlu olması, mahkemenin vereceği kararda son derece etkili olmasını sağlar.
Özetle, orman bilirkişiliği, ormancılık biliminin adalet terazisine konulduğu, hem teknik bilgi hem de hukuki sorumluluk gerektiren saygın ve kritik bir görevdir. Bu süreçte desteğe ihtiyacınız varsa Keskin Mühendislik & Ormancılık ile iletişime geçebilirsiniz.